توافق با آژانس در سایه «مکانیسم ماشه» 

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ نماینده ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفت: ایران همچنان آماده تعامل سازنده و تنها راه دستیابی به توافق ارائه تضامین‌ عینی، قابل راستی‌آزمایی و قوی برای لغو کامل و مؤثر تحریم‌هاست. اقدامات اخیر تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) در نقض صریح قطعنامه ۲۲۳۱ و برجام، فضای گفت‌وگوی سازنده را به شدت محدود کرده است.

جمهوری اسلامی ایران به همراه چین و روسیه بیانیه مشترکی در محکومیت اقدامات اروپا صادر کردند

وی افزود: ایران بالاترین سطح همکاری و دسترسی را به آژانس اعطا کرده؛ موضوعی که در ۱۵ گزارش پیاپی مدیرکل و همین‌طور گزارش اخیر به‌صراحت تأیید شده است. تعلیق فعالیت‌های بازرسی و راستی‌آزمایی در ایران نه به‌دلیل اقدامات ایران، بلکه به‌واسطه حملات غیرقانونی آمریکا و رژیم صهیونیستی علیه تأسیسات هسته‌ای تحت پادمان رخ داده و آژانس به دلیل ملاحظات امنیتی، بازرسانش را خارج کرده است.

مرتضی مکی، کارشناس مسائل بین‌الملل درباره توافق ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به «راهبرد معاصر» گفت: با توجه به اینکه کمتر از سه هفته تا فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» باقی مانده و اروپا خواهان بازگشت تحریم های شورای امنیت سازمان ملل متحد علیه ایران و عملیاتی ساختن قطعنامه 2231 است، هر راهبردی برای جلوگیری از این روند و مانع گذاشتن در برابر فعال شدن خودکار  تحریم ها علیه ملت ایران اهمیت دارد.

وی افزود: در هفته های گذشته جمهوری اسلامی ایران تحرکات سیاسی و دیپلماتیک گسترده ای در راستای مقابله با تحرکات تروئیکای اروپایی برای فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» انجام داد. جمهوری اسلامی ایران به همراه چین و روسیه بیانیه مشترکی در محکومیت اقدامات اروپا صادر کردند، ضمن اینکه در نشست سران سازمان شانگهای نیز بیانیه ای در حمایت از ایران صادر شد.

کارشناس مسائل بین‌الملل عنوان کرد: روسیه و چین پیش نویس قطعنامه ای برای تمدید 6 ماهه قطعنامه 2231 ارائه دادند، اما درنهایت این تحرکات در زمانی می تواند مؤثر باشد که به موازات آن تلاش کنیم با اروپا به تفاهمی دست یابیم.

مکی معتقد است: تردیدی نیست اقدام اروپا علیه ایران ظالمانه است و فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» علیه ایران به لحاظ  حقوقی و سیاسی درست نیست، زیرا آمریکا و اروپا تعهدات خود را در قبال برجام عملیاتی نکردند. علاوه بر این، ایران با توجه به مفاد قطعنامه و توافقنامه برجام بعد از بدعهدی آمریکا و اروپا؛ تعهدات خود را تعلیق کرد.

وی افزود: با این پیشینه اروپا حق فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» را علیه ایران ندارد، اما موضوع حائز اهمیت اینکه متأسفانه در دنیایی زندگی می کنیم که عدالتی وجود ندارد و حقوق بشر و حقوق ملت‌ها در حد سخن باقی مانده اند؛ لذا کشورها با توجه به سازوکار ظالمانه عرصه نظام بین الملل به دنبال راهکارهایی برای حفظ منافع و امنیت ملی خود هستند.

مکی تأکید کرد: شاکله حاکمیت در ایران به ظلم در عرصه بین الملل آگاه است، لذا اگر بخواهد جلوی فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» را بگیرد، راهکاری جز گفت و گو با اروپا و همکاری با آژانس وجود ندارد. 

وی افزود: با توجه به درک حاکمیت از این موضوع سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان به‌دنبال رایزنی های وزیر امور خارجه مصر در قاهره با رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی توافقنامه جامعی در زمینه چگونگی بازرسی از تأسیسات هسته ای ایران امضا کرد، درعین حال وزیر امور خارجه گفت، اگر اروپا در این فاصله «اسنپ بک» را برای بازگشت تحریم ها فعال کنند، توافقنامه کأن لم یکن تلقی می شود.

کشورها با توجه به سازوکار ظالمانه عرصه نظام بین الملل به دنبال راهکارهایی برای حفظ منافع و امنیت ملی خود هستند

کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است: با توجه به شروط سه گانه اروپا برای ایران در راستای به تعویق انداختن 6 ماهه فعال‌سازی «مکانیسم ماشه»، گام نخست یعنی همکاری با آژانس از سوی ایران برداشته شد. مذاکره و گفت‌وگو با آمریکا و تعیین تکلیف اورانیوم غنی شده ایران به عنوان سایر شروط مانده که حاکمیت برای آن راهکار و تعیین تکلیفی در راستای حفظ منافع ایران خواهد اندیشید.

مکی در رابطه با شرط گفت‌وگوی ایران با آمریکا گفت: ایران پالس های مثبت و روشنی برای مذاکره با آمریکا ارسال کرده، اما دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکاست که اراده ای جدی برای مذاکره ندارد. ایران گام های خود را در جهت تحقق شروط اروپا تا حدود زیادی برداشته است و حالا باید دید با وجود نداشتن اراده آمریکا برای مذاکره با ایران، آیا اروپا خواسته های خود را تعدیل می کند تا با ایران به توافق دست یابد؟ 

وی گفت: به نظر می‌آید دو هفته آینده روند گفت‌وگو و مذاکره میان ایران و کشورهای اروپایی تداوم داشته باشد و دو طرف توافقنامه موقتی امضا کنند تا در فرصت 6 ماهه پیش روی توافق موقت؛ زمینه ای برای توافق جامع فراهم شود.

کارشناس مسائل بین‌الملل تأکید کرد: در این فاصله، نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در پیش روست. مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور کشورمان در این نشست در راستای حفظ منافع ایران گام های بلندی برمی دارد، لذا باید منتظر ابتکار عمل هایی در سفر وی به آمریکا باشیم.

مکی تصریح کرد: سیاست ها و تحرکات آمریکا و غرب درباره غرب آسیا حاکی از آن است که آنچنان نمی توان به غربی ها امیدوار بود، اما نباید امید به فرصت هایی که باعث می شود زمینه و بستری برای جلوگیری از فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» ایجاد شود، از دست داد. باید به باز بودن پنجره مذاکرات و دیپلماسی برای جلوگیری از جنگ مجدد و تحمیل فشار تحریمی بیشتر به ایران امیدوار باشیم.